21 września rozpoczął się kolejny Europejski Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi w ramach kampanii „Zrozumieć Nowotwory Głowy i Szyi”. W ramach tej kampanii społecznej po raz kolejny w polskich szpitalach i przychodniach prowadzone będą bezpłatne badania i działania edukacyjne, mające na celu zwiększenie świadomości na temat zagrożeń wynikających z zachorowań na nowotwory głowy i szyi. Tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem „Rak głowy i szyi nie czeka, zgłoś się do specjalisty”.

W czwartek, 24 października w godzinach od 11:00 do 13:00 specjaliści z Oddziału Otolaryngologii i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego W Białymstoku, pod numerem tel. 85 74 88 288 udzielać będą konsultacji z zakresu chorób oraz profilaktyki nowotworów głowy i szyi.

Koordynatorami akcji w województwie podlaskim są: dr hab. n. med. Ewa Sierko, kierownik Oddziału Radioterapii I Białostockiego Centrum Onkologii,  prof. dr hab. n. med. Marek Rogowski z Kliniki Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, dr n. med. Dorota Dziemiańczyk-Pakieła z Oddziału Otolaryngologii i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Białymstoku.

Pandemia wirusa SARS-CoV-2 sprawiła, że znacząco spadła liczba rozpoznań nowych przypadków nowotworów głowy i szyi. Wpływ na to mają dwa czynniki: strach ludzi przed pójściem do lekarza w obawie przed zakażeniem SARS-CoV-2 oraz reorganizacja służby zdrowia w związku z pandemia, opóźniająca proces diagnostyki. Należy o tym mówić głośno – nowotwory nie poczekają na koniec pandemii. Nie można zwlekać z wizytą u lekarza w momencie, kiedy pojawiają się u nas niepokojące objawy. Taki też jest cel tegorocznej kampanii Make Sense „Rak głowy i szyi nie czeka, zgłoś się do specjalisty” – przekonać ludzi, aby nie bali się i zasięgali pomocy specjalisty, kiedy zauważą chociaż jeden z wymienionych powyżej objawów utrzymujący się dłużej niż 3 tygodnie ­– mówi prof. dr hab. n. med. Wojciech Golusiński, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Głowy, Szyi i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, autor Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi.

W Polsce kampania prowadzona jest przez Polskie Towarzystwo Nowotworów Głowy i Szyi, organizację naukową, skupiającą specjalistów z wielu dziedzin medycyny prowadzących opiekę nad chorymi z nowotworami głowy i szyi. Towarzystwo jest członkiem Europejskiego Towarzystwa Nowotworów Głowy i Szyi (EHNS) oraz ściśle współpracuje z International Federation of Head & Neck Oncologic Societies (IFHNOS). Na jego czele stoi prof. dr hab. n. med. Wojciech Golusiński – Inicjator Kampanii w Polsce, Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Głowy, Szyi i Onkologii Laryngologicznej WCO  w Poznaniu, twórca Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, Prezydent European Head and Neck Society. 

W tym roku, po raz kolejny w wielu szpitalach i przychodniach w całej Polsce prowadzone będą bezpłatne badania i działania edukacyjne, mające na celu zwiększenie świadomości na temat zagrożeń wynikających z zachorowania na nowotwory głowy i szyi. Na badania będą zapraszamy osoby, które zaobserwowały u siebie niepokojące objawy lub znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka. Bezpłatne badania prowadzone będą w: Poznaniu, Wrocławiu, Bydgoszczy, Grudziądzu, Zamościu, Białej Podlaskiej, Zielonej Górze, Łodzi, Tomaszowie Mazowieckim, Krakowie, Warszawie, Radomiu, Siedlcach, Katowicach, Kielcach i Gdańsku. Ponadto do akcji włączyły się inne miasta, w których prowadzone są różne działania informacyjno-edukacyjne: Nowy Sącz, Białystok, Kołobrzeg i Zabrze. Szczegółowe informacje, jak również lista ośrodków  biorących udział w akcji, dostępne są na stronie  https://oppngis.pl/o-kampanii/, www.glowaiszyja.pl

Kampania Make Sense

Nowotwory głowy i szyi stanowią siódmą co do częstości występowania grupę nowotworów złośliwych na świecie. W ostatnich latach coraz częściej raki te rozpoznaje się u osób młodych. Szacuje się, że        w około 70 proc. przypadków przyczyną raka gardła środkowego jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Wirus odpowiada również za znaczącą część nowotworów jamy ustnej. U większości osób zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego rozwija się bez żadnych objawów. Zanim dojdzie do zakażenia, wirus może być nieaktywny przez długi czas – kilka albo nawet kilkanaście lat.

Kampania Make Sense, prowadzona przez European Head and Neck Society (EHNS), ma na celu podniesienie świadomości na temat nowotworów głowy i szyi, długofalowo poprawiając wyniki leczenia poprzez: edukację, zwracanie uwagi na wczesne objawy choroby i skierowanie na multidyscyplinarne leczenie.

Wczesne rozpoznanie jest podstawą skutecznego leczenia nowotworów głowy i szyi w wielospecjalistycznych ośrodkach. Skuteczna opieka po leczeniu może ułatwić powrót pacjenta do aktywności społecznej, zmniejsza szansę wystąpienia wznowy oraz co najważniejsze, sprzyja poprawie wyników leczenia.

Polska odsłona kampanii Make Sense „Rak głowy i szyi nie czeka, zgłoś się do specjalisty” prowadzona jest przez Polskie Towarzystwo Nowotworów Głowy i Szyi, organizację naukową, skupiającą specjalistów z wielu dziedzin medycyny prowadzących opiekę nad chorymi z nowotworami głowy i szyi. Inicjatorem akcji w Polsce jest prof. dr hab. n. med. Wojciech Golusiński, Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Głowy, Szyi i Onkologii Laryngologicznej WCO w Poznaniu, Twórca Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, Prezydent European Head and Neck Society. Więcej o Kampanii Make Sense na stronie: https://makesensecampaign.eu/pl/

Patronatu medialnego nad tegoroczną odsłoną kampanii udzieliły: RMF.FM, portal politykazdrowotna.pl, cowzdrowiu.pl

Nowotwory regionu głowy i szyi

Termin nowotwory głowy i szyi obejmuje wszystkie nowotwory górnego odcinka drogi oddechowo-pokarmowej w tym: wargę, jamę ustną, język, gardło środkowe (migdałki), jamę nosowo-gardłową, gardło dolne, krtań, nos, zatoki przynosowe, podstawę czaszki, oczodół, ślinianki, ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne, nowotwory zlokalizowane na szyi (układ chłonny, tarczyca) oraz skórę głowy i szyi.

Zgodnie z aktualnymi danymi Krajowego Rejestru Nowotworów w ostatnich latach nowotwory głowy i szyi stanowiły około 8% wszystkich nowotworów rozpoznanych u mężczyzn oraz 5% u kobiet. Specjalistom z zakresu leczenia tych nowotworów powyższe statystyki wydają się zaniżone. Dane WHO pokazują, iż każdego roku na świecie rozpoznaje się 600 000 nowych zachorowań na nowotwory głowy i szyi, a 350 000 osób umiera z tym rozpoznaniem.

Szczegółowe badania przeprowadzone przez Wielkopolski Rejestr Nowotworów (Wielkopolskie Biuro Rejestracji Nowotworów), wykazały, że w Wielkopolsce w 2014 roku nowotwory złośliwe głowy i szyi stanowiły czwartą u mężczyzn i piątą u kobiet przyczynę zachorowalności. W analizowanym okresie zgłoszono 1124 nowe zachorowania, co w stosunku do roku 1999 oznacza wzrost o 38%. Przy czym należy zwrócić uwagę, iż tempo wzrostu nowo rozpoznawanych nowotworów przyspiesza, gdyż przyrost roczny (2013-2014) wyniósł 5%. Dane te wydają się odzwierciedlać sytuację ogólnokrajową.

Nowotwory głowy i szyi ze względu na swoje umiejscowienie rozwijają się skrycie i wywołują objawy niezwiązane z infekcją górnych dróg oddechowych, takie jak:

- pieczenie języka,

- niegojące się owrzodzenie oraz czerwone lub białe naloty w jamie ustnej,

- ból gardła, ból w trakcie oraz problemy z przełykaniem.

- przewlekła chrypka,

- guz na szyi,

- niedrożność nosa lub krwawy wyciek z nosa,

W odpowiedzi na stały i bardzo znaczący wzrost zachorowalności na nowotwory głowy i szyi z inicjatywy prof. dr hab. n. med. Wojciecha Golusińskiego powstał Ogólnopolski Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, którego głównym celem jest wczesne wykrycie zmian nowotworowych, co pozwala na zastosowanie mało inwazyjnego leczenia oraz szybki powrót pacjenta do zdrowia oraz pracy. Oprócz tradycyjnych metod, takich jak chirurgia czy radiochemioterapia, pojawiły się również nowe możliwości leczenia – chirurgia robotowa we wczesnym stadium zaawansowania choroby nowotworowej oraz immunoterapia w zaawansowanych stadiach.

Ideą Programu jest udzielenie świadczeń pacjentom z grupy wysokiego ryzyka zachorowania na nowotwory głowy i szyi, do których należą osoby palące, nadużywające alkoholu oraz narażone na infekcję wirusem brodawczaka ludzkiego lub mające jeden z sześciu powyższych objawów utrzymujący się przez 3 tygodnie pozwalając na bezpłatną wizytę u specjalisty otolaryngologa bez skierowania i bez kolejki.                                                                         

Więcej informacji na temat VII Europejskiego Tygodnia Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi znajdą Państwo na stronach www.oppngis.pl, www.glowaiszyja.pl/aktualnosci oraz na Facebooku - Profilaktyka Nowotworów Głowy i Szyi w Wielkopolskim Centrum Onkologii; GlowaiSzyja